امروز قصد دارم مطلبی را که توسط چند تن از دوستان و همکارانم ( مهندسان مرتضی حسامپور از دانشگاه یزد، مصطفی برزیده از دانشگاه شیراز و محمد اسدی از دانشگاه تهران) تهیه شده ، در وبلاگ قرار دهم. انشاالله مورد استفاده شما عزیزان قرار گیرد.

5 گام در ارزیابی ریسک

گام اول جستجوی خطرات:

در صورتیکه شما به ارزیابی ریسک می پردازید لازم است ببینید که چه چیزی می تواند باعث صدمه و آسیب شود.در این مرحله جزئیات را نادیده بگیرید و بر روی خطرات چشمگیری که در نتیجه آنها آسیبهای جدی یا صدمه به چندین نفر ایجاد میشود تمرکز کنید.

نظر کارگران ویا نماینده آنها را نیز در این موردبپرسید ، زیرا ممکن است توجه آنها به چیزهایی جلب شده بیاشد که شما با قدم زدن در محیط کار ودر مدت اندک نتوانید آنها را مشاهده کنید .

خطی مشی های کارخانه ها یا برگه های اطلاعات (Data sheets)  نیز می توانند در یافتن کانونهای خطر به شما کمک کنند. بیماریها وحوادث شغلی نیز میتواند به شما کمک کند.

 گام دوم تعیین اینکه چه کسی و چگونه ممکن است صدمه ببیند؟

در این مرحله افراد زیر را هرگز فراموش نکنید:

         ·           کارگران جوان، کار آموزان، مادران جوان و زنان آبستن هر کسی که ممکن است در معرض ریسک خاصی باشد.

        ·           نظافت کنندگان ، بازدید کنندگان ، پیمانکاران ،کارگران نگهداری و تعمیرات و هر کسی که بطور تمام وقت در محیط کار نیست.

        ·           افرادی که شما محیط کارتان را با آنها سهیم هستید و در صورت  ایجاد تغییر آنها نیز در اثر فعالیتهای شما می توانند آسیب ببینند0

گام سوم ارزیابی ریسکها و تصمیم گیری در مورد اینکه آیا اقدامات احتیاطی موجود کافی است یا اقدامات بیشتری باید انجام گیرد؟

بدین منظور شما باید بررسی کنید که چطور هر خطری می تواند سبب آسیب شود .این مساله مشخص میکند که آیا شما در محیط کار خود نیازبه کاهش ریسک دارید یا نه؟

حتی بعد از انجام اقدامات احتیاطی معمولا میزانی از ریسک در محیط باقی می ماند . اما آنچه شما باید در مورد هر خطر چشمگیری تصمیم بگیرید این است که ریسک باقی مانده بالا ،متوسط و یا پایین است.

در ابتدا از خود بپرسید که برای کاهش ریسک تمام قوانین را رعایت کرده اید بطور مثال برای پیشگیری از خطرات بخشهای مختلف ماشین آلات دستور العملهای قانونی وجود دارد.

سپس از خود بپرسید که آیا استانداردهای صنعتی مورد قبول در این مکان رعایت شده است یا نه؟ اما در تمام این مراحل فکر کردن در جهت ایمنی بیشتر را رها نکنید زیرا قانون نیزمی گوید هر آنچه که باعث محیط کار میشود را باید  انجام داد.

هدف واقعی شما ،کوچکتر کردن ریسکها توسط اقدامات احتیاطی ضروری می باشد. در صورتیکه شما تشخیص دادیدکه برخی اقدامات باید انجام گیرد یک لیست عملکرد تهیه کنید و آن را در مورد هر ریسک بالایی بکار ببرید . در انجام این اقدامات از خود بپرسید :

1)     آیا من میتوانم در یک زمان از چند خطر رهایی یابم؟

2)  در صورت جواب منفی ، چطور من می توانم ریسکهایی را که صدمه های غیر مشابه ای دارند را کنترل کنم؟

در کنترل ریسکها اصول زیر را رعایت کنید:

        ·            سعی کنید که اعمال توام با ریسک را کاهش دهید .

        ·            از بروزخطرات قابل دسترس و پیش و پا افتاده پیشگیری کنید.

        ·            بطور سازمان یافته در جهت کاهش تماس با خطرات تلاش کنید.

        ·           تهیه وسایل حفاظت فردی(PPE)

        ·           به منظور تامین کمکهای اولیه و از بین بردن آلودگی ها ، تسهیلات رفاهی و بهداشتی مورد نیاز را تهیه کنید.

بهبود بهداشت و ایمنی احتیاج به هزینه بالایی ندارد. بطور مثال قرار دادن یک آیینه در گوشه کور در پیشگیری از تصادفات وسایل نقلیه کمک خواهد کرد و یا قرار دادن مواد غیر لغزنده بر جایگاههای لغزنده و لیز که همه اینها کارهای کم هزینه در بررسی ریسکها می باشند در صورتیکه اگر این حوادث به وقوع بپیوندند هزینه زیادی را در بر خواهند داشت.

در شناسایی خطرات بعد از مشخص کردن محل خطرات به ارزیابی ریسک آنها بپردازید وقتی که شما به یک مکان می روید اطلاعات بیشتری راجع به آن  به دست می آورید  و به آنچه که به نظر می رسد باید انجام شود پی می برید .

از کارفرمایان و کارگران در مورد ریسکهای محیط کارشان و اینکه چه اقدامات احتیاطی انجام   داده اند بپرسید. همینطور به ریسکهایی خواه نا خواه در محیط کار شما هستند توجه کنید.

بطور مثال اگر شما از مواد شیمیایی مخاطره آمیز استفاده می کنیدو به ارزیابی ریسکها و اقدامات احتیاطی محیط کار پرداخته اید اینک باید طبق آیین نامه های سلامتی ،مواد مخاطره آمیز را به کنترل در آوریدبه این منظور می توانید با بازرسی و تغییراتی در مواد خطرزا به این امر بپردازید .

گام چهارم: ثبت یافته ها       

در صورتیکه کارگران شما کمتر از 5 نفر باشند،احتیاجی به ثبت یافته ها نیست، اگر چه ثبت آن برای آگاهی و نگهداری از آنچه که انجام داده اید مفید می باشد.ولی اگر تعداد کارگران شما 5 نفر باشند شما باید ارزیابیهای خود را ثبت کنید.یعنی باید خطرات شدید و  نتایج آنها را یادداشت کنید .بطور مثال در مورد تاسیسات برق بررسیهای اتصال زمین و یا در مورد جوشکاری صدا و فیومهای موجود در این حرفه و یا در مورد تهویه موضعی ، همینطور بازرسیهای منظم خود را ثبت کنید.

- مناسب و کافی ، کامل نیست.

ارزیابیهای ریسک باید مناسب و کافی باشد به این منظور شما باید بتوانید:

        ·           یک بررسی صحیح انجام دهید .

      ·           مشخص کنید که چه کسی ممکن است آسیب ببیند.

      ·           تمام خطرات چشمگیر را مشخص کرده و محاسبات آن را در مورد افرادیکه در معرض آن هستند بدست آورید.

        ·           با انجام اقدامات احتیاطی معقول و منطقی ریسک را کم کنید.

ثبت ها را نگه دارید زیرا آنها بعنوان مرجعی خواهند شدکه می توانید درآینده به آنها رجوع کنیدو اگر بازرسی در مورد اقدامات احتیاطی از شما سوال کند می توانید از آنها استفاده کنید و بتدریج این کار جزیی از فرهنگ کاری شما خواهد شد. و همینطور شما را در مورد خطرات خاص و اقدامات احتیاطی آنها آگاه می کند و به شما کمک خواهد کرد که الزامات قانونی را انجام دهید.

سعی کنید کارها را ساده تر کنید،به این منظورمی توانید به اسناد رجوع کنید،اسنادی چون Manuals ، خط مشی های سلامتی و ایمنی، قوانین شرکتها،دستو.رالعملهای کارخانه ها،فعالیتهای ایمنی و بهداشتی خودتان ،ممکن است همه اینها لیستی از اقدامات احتیاطی و خطرات را در اختیار شما قرار دهد.لازم نیست که شما همه دستورالعملها را انجام دهید،ولی باید اصول کلی همه مستندات ونیز هر یک را به تفکیک بدانید.

گام پنجم: مرور ارزیابیها و الزامات

  بزودی و یا اندکی بعد شما ماشینها، موادو پروسه جدیدی را بکار خواهید بردکه به خطرات جدیدی منتهی خواهد شد چنانچه تغییرات زیادی ایجاد نشودارزیابیهای قدیمی را برای محاسبه خطرات جدید بکار ببرید. ارزیابیهایتان را برای هر تغییر جزیی یا شغل جدید اصلاح نکنید. ولی اگر شغل جدید شامل خطرات جدید شدید باشد لازم است که آنها را در سطح پایینی نگه دارید در هر حال اصلاح ارزیابی ها تهرین خوبی در مرور ارزیابیها از زمانی به زمانی دیگر است و شما مطمئن خواهید شد که اقدامات احتیاطی شما هنوز موثر است یا نه؟

منتظر نظرات ، پیشنهادات و انتقادات شما دوستان و همکاران گرامی جهت بهبود در کارمان هستیم.